1. Στο κάποτε ενιαίο Γυμνάσιο, στο Παλαιό Φάληρο, προς τις τελευταίες τάξεις, ο φιλόλογος που μας έκανε Αρχαία (όχι ο γυμνασιάρχης μας, ο Β. Τόγιας) μας έβαλε να μάθουμε όσους στίχους μπορούσαμε από την α’ της Οδύσσειας. Κατάφερα να μάθω μέχρι το
...οίκει έσαν, πόλεμόν τε πεφευγότες ηδέ θάλασσαν…
Αργότερα, έμαθα πως η «αποστήθιση» είναι μια εξαιρετική άσκηση για το μυαλό. Κι ο καθηγητής μας στο ΕΜΠ, ο αείμνηστος Ι. Μαραγκόζης, μας έδειξε αργότερα εμπράκτως σε τι χρησιμεύει να θυμάσαι μερικά βασικά πράγματα απ’ έξω…
2. Κάποια άλλη στιγμή, διάβασα πως η εκμάθηση των λατινικών, στα (υποθέτω καλά) αγγλικά σχολεία, γινόταν / γίνεται (?) σε επίπεδο που να μπορούν οι μαθητές να συνομιλούν στα λατινικά. Αργότερα, σε μια παρέα, μου είπαν πως σε κάποια πανεπιστήμια της Ευρώπης – τώρα είδα πως ισχύει και για μερικά άλλα, και στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες – η συγγραφή και η δημόσια εξέταση της διδακτορικής διατριβής γινόταν ή μπορεί ακόμα να γίνει στα λατινικά (ίσως θυμάται περισσότερα από εκείνη τη βραδυά η Λιλίκα).
3. Και τώρα η σύνθεση. Όταν ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, μαζί με άλλους Έλληνες αντιστασιακούς, απήγαγε τον στρατηγό Kreipe, στην Κρήτη, τον μετέφεραν από δύσβατους δρόμους προς τα νότια παράλια της Κρήτης, για να τον πάνε στην Αίγυπτο. Ξενύχτισαν στο βουνό. Κι έτσι όπως ατένιζε το Λιβυκό πέλαγος, ο Kreipe άρχισε ν’ απαγγέλει ένα ποίημα στα λατινικά:
Vides ut alta stet nive candidum,
Soracte nec iam sustineant onus ...
Κι ο Φέρμορ, που τον άκουγε, συνέχισε την απαγγελία, κι αυτός στα Λατινικά:
Silvae laborantes geluque
Flumina constiterint acuto [1]
Και συνέχισε μέχρι το τέλος (από την ωδή ΙΧ.1 του Ορατίου). Ο Kreipe γύρισε, τον κοίταξε σιωπηλά, κι όπως ο Φέρμορ λέει στ’ απομνημονεύματά του, για 5 λεπτά ο πόλεμος είχε εξαφανιστεί κι ήσαν απέναντι ο ένας στον άλλον δυο Ευρωπαίοι, ισότιμα και εις βάθος καλλιεργημένοι.
[1]
Βλέπεις πώς στέκεται το Σώρακτο λευκό από το παχύ χιόνι
και τα ταλαιπωρημένα δάση δεν αντέχουν πια το βάρος
και τα ποτάμια έχουν σταματήσει
από τον δριμύ πάγο;
Πηγή: Μιχαλόπουλος Α.Ν. και Μιχαλόπουλος Χ.Ν., Ρωμαϊκή Λυρική Ποίηση, Οράτιος Carmina. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράματα και Βοηθήματα, Αθήνα 2015.
2. Κάποια άλλη στιγμή, διάβασα πως η εκμάθηση των λατινικών, στα (υποθέτω καλά) αγγλικά σχολεία, γινόταν / γίνεται (?) σε επίπεδο που να μπορούν οι μαθητές να συνομιλούν στα λατινικά. Αργότερα, σε μια παρέα, μου είπαν πως σε κάποια πανεπιστήμια της Ευρώπης – τώρα είδα πως ισχύει και για μερικά άλλα, και στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες – η συγγραφή και η δημόσια εξέταση της διδακτορικής διατριβής γινόταν ή μπορεί ακόμα να γίνει στα λατινικά (ίσως θυμάται περισσότερα από εκείνη τη βραδυά η Λιλίκα).
3. Και τώρα η σύνθεση. Όταν ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, μαζί με άλλους Έλληνες αντιστασιακούς, απήγαγε τον στρατηγό Kreipe, στην Κρήτη, τον μετέφεραν από δύσβατους δρόμους προς τα νότια παράλια της Κρήτης, για να τον πάνε στην Αίγυπτο. Ξενύχτισαν στο βουνό. Κι έτσι όπως ατένιζε το Λιβυκό πέλαγος, ο Kreipe άρχισε ν’ απαγγέλει ένα ποίημα στα λατινικά:
Vides ut alta stet nive candidum,
Soracte nec iam sustineant onus ...
Κι ο Φέρμορ, που τον άκουγε, συνέχισε την απαγγελία, κι αυτός στα Λατινικά:
Silvae laborantes geluque
Flumina constiterint acuto [1]
Και συνέχισε μέχρι το τέλος (από την ωδή ΙΧ.1 του Ορατίου). Ο Kreipe γύρισε, τον κοίταξε σιωπηλά, κι όπως ο Φέρμορ λέει στ’ απομνημονεύματά του, για 5 λεπτά ο πόλεμος είχε εξαφανιστεί κι ήσαν απέναντι ο ένας στον άλλον δυο Ευρωπαίοι, ισότιμα και εις βάθος καλλιεργημένοι.
[1]
Βλέπεις πώς στέκεται το Σώρακτο λευκό από το παχύ χιόνι
και τα ταλαιπωρημένα δάση δεν αντέχουν πια το βάρος
και τα ποτάμια έχουν σταματήσει
από τον δριμύ πάγο;
Πηγή: Μιχαλόπουλος Α.Ν. και Μιχαλόπουλος Χ.Ν., Ρωμαϊκή Λυρική Ποίηση, Οράτιος Carmina. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράματα και Βοηθήματα, Αθήνα 2015.
No comments:
Post a Comment