21.3.21

Pyotr Il'yich Tchaikovsky : Pikovaya dama (Dame Pique)

Πολλές δεκαετίες πριν, στη Θεσσαλονίκη, ο Σωτήρης Κούβελας, ένας αντιπολιτευόμενος δήμαρχος (ζηλεύοντας τη δόξα και πρωτοβουλία του συνοδοιπόρου του Μιλτιάδη Έβερτ στην Αθήνα) δημιούργησε έναν δημοτικό ραδιοφωνικό σταθμό, σε αντιστάθμισμα των κρατικών. Κι ένα παρακλάδι του, o "100.3", αφιερώθηκε στην πιο σοβαρή μουσική.
.
Ένα βράδυ, στο σπίτι - από παιδί είχα τη συνήθεια να βάζω το Γ' πρόγραμμα και να το αφήνω να παίξει ό,τι ήθελε - έχω βάλει αυτόν τον σταθμό, γιατί είχε όντως ένα περιποιημένο μουσικό πρόγραμμα. και κυρίως ΔΕΝ ΕΙΧΕ πάρλα! Και έχει βάλει μια όπερα, ρωσική, την ακούω με όλο και περισσότερο ενδιαφέρον! Η "δύναμη" (όχι ένταση) της μουσικής όλο και δυναμώνει, λέω "αυτό το κομμάτι θέλω να μάθω πώς το λένε". Βλέπω ότι ο σταθμός είναι ο δημοτικός, 100.3. Και συνεχίζω τη σκέψη μου: "Ωχ, αυτοί είναι άσχετοι, δεν θα πουν τι κομμάτι είναι". Πράγματι, ο υπεύθυνος για το πρόγραμμα δεν ενδιαφερόταν / γνώριζε(?) κάτι περισσότερο, ήταν απλώς επιοφρτισμένος να παίξει κάποια κομμάτια που κάποιος του έδινε, μόλις πέρναγε το μισάωρο, άλλαζε θεματολογία, κι έτσι ακούγαμε: μισή ώρα κλασσική, μετά μισή ώρα τζαζ, μετα μισή ώρα δημοτικά, μετά άλλη μισή ώρα κλασσική κ.ο.κ. Η αλλαγή γινόταν πάνω στη μισή / μία ώρα, απότομα, κοβόταν το ένα κομμάτι στη μέση κι άρχιζε η νέα θεματολογία!
.
Τι να κάνω? Τηλέφωνο στον σταθμό: "Θέλω να μιλήσω στον υπεύθυνο του 100.3" - "περιμένετε", με συνδέει, απαντάει μια φωή νεαρού, διστακτική "ναιιιιι?", των ρωτάω "ποιο κομμάτι παίζετε ΤΩΡΑ?"... ο νεαρός, με κάπως φοβισμένη φωνή "γιατί?", του εξηγώ ότι μου αρέσει πολύ, και θέλω να το βρω! Οπότε αναθάρρησε ο νεαρός, σιγουρεύτηκε ότι δεν είχε κάνει κάποια ακουστική "πατάτα" και μου είπε: είναι η Ντάμα Πίκα του Τσαϊκόφσκυ, λαθραία ηχογράφηση από το Παρίσι, με τον Μιστισλάβ Ροστροπόβιτς να διευθύνει την ορχήστρα και στον κύριο ρόλο η σύζυγός του, Galina Vishnevskaya. "Σας ευχαριστώ πολύ, καληνύχτα".
.
Και σε λίγο, αλλάζει το μισάωρο, κόβεται κάποια άρια στη μέση κι αλλάζουμε εποχή και άκουσμα! Αλλά είχα μάθει αυτό που ήθελα, την άλλη μέρα στο δισκάδικο, στην Τσιμισκή, ο γνώστης υπάλληλος με άκουσε, "όχι ακόμα, θα κυκλοφορήσει επισήμως κάποια στιγμή"! Και όντως, κάποτε τη βρήκα και την πήρα!
.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά χθες βράδυ και σήμερα το πρωί, που συμμάζευα λίγο τα ηχητικά αρχεία, που έχω μαζέψει στον υπολογιστή (έχοντας πια μεταφέρει στην αποθήκη όλα τα CD μου). Και στο Youtube, από δίπλα, να βλέπω κάποια από τα κομμάτια, όπως τη γερόντισσα κόμησσα, που αναπολεί τα περασμένα μεγαλεία της, τότε που την καλούσαν στα σαλόνια με τους διάφορους Γάλλους ευγενείς... Και λέει αυτή την εκπληκτική στροφή (*):
.
Je crains de lui parler la nuit
J’écoute trop tout ce qu’il dit
Il me dit « Je vous aime »
Et je sens, malgré moi
Je sens mon cœur qui bat, qui bat
Je ne sais pourquoi.

.

(*) "δάνειο" του Τσαϊκόφκσυ από την όπερα Richard Cœur-de-Lion του André Grétry, που παρουσιάστηκε το 1784 στην Comédie-Italienne στο Παρίσι. Στην όπερα, μεταξύ άλλων, παρακολουθούμε τους έρωτες της Laurette με τον διυθυντή των φυλακών Florestan. Στην πρώτη πράξη, ο Florestan ελπίζει να επισκεφθεί την Laurette, κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κι αυτή τον περιμένει με αγωνία, και τραγουδάει: 
.
Je crains de lui parler la nuit
J’écoute trop tout ce qu’il dit
Il me dit « Je vous aime »
Et je sens, malgré moi
Je sens mon cœur qui bat
Je ne sais pourquoi.

Puis il prend ma main, il la presse
Avec tant de tendresse
Que je ne sais plus où j’en suis
Je veux le fuir, mais je ne puis.

Ah ! La nuit, la nuit
Pourquoi lui parler la nuit ?
J’écoute trop tout ce qu’il dit etc.

[https://vissidarte.over-blog.com/2016/04/je-crains-de-lui-parler-la-nuit.html, accessed 21Mar2021]

No comments: